Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΜΟΥΧΤΑΡ
Σε μια χώρα με τόσο πλούσια ιστορία όπως είναι η Ελλάδα, σε κάθε γωνιά ανακαλύπτεις κρυμμένα μυστικά και ενδιαφέροντα αξιοθέατα. Για κάποια, συχνά χρειάζεται να κάνεις μια μεγαλύτερη ή πιο δύσκολη διαδρομή αλλά τις περισσότερες φορές αξίζει τον κόπο και με το παραπάνω. Κάτι τέτοιο, λοιπόν, συμβαίνει και με τον Πύργο του Μουχτάρ που δεν είναι γνωστός στους περισσότερους. Ο Πύργος Μουχτάρ βρίσκεται σχεδόν 20 χλμ ανατολικά του Αγρινίου στο χωριό Δογρή ,σε ελαιόφυτη πλαγιά στη βόρεια πλευρά της λίμνης Τριχωνίδας και αποτελεί ένα παλιό δείγμα πυργόσπιτου της Οθωμανικής περιόδου, που το περιβάλλουν πολλοί μύθοι και ιστορίες. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται κοντά στον κεντρικό δρόμο, ωστόσο για να τον προσεγγίσεις θα πρέπει να περάσεις μέσα από μια μικρή ζούγκλα μήκους 500 μέτρων. Ένα κατάφυτο και ελαφρώς δυσπρόσιτο σημείο με καταπληκτική θέα προς την λίμνη και φοβερή ενέργεια. Αν και η κατάσταση του πυργόσπιτου είναι πολύ κακή καθώς μεγάλο μέρος του πύργου έχει καταρρέυσει με την πάροδο των χρόνων, είναι ένα μυστηριώδες οικοδόμημα που αξίζει κανείς να επισκεφθεί.
Η περιοχή του πύργου λέγεται Μουχταρίνα ή Μαχταρίνα. Πού οφείλει το όνομά του; Η λέξη «Μουχτάρ» στην τουρκική γλώσσα αποτελεί ένα αρκετά συνηθισμένο όνομα. Το τοπωνύμιο προέρχεται από κάποιον Οθωμανό τοπάρχη ή γαιοκτήμονα ονόματι Μουχτάρ. Επιπλέον, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι το «Μουχτάρ» στην τουρκική γλώσσα εκτός από όνομα υποδηλώνει και κοινοτικό αξίωμα, ένα είδος κοινοτάρχη. Όμως δεν ξέρουμε ποιος ήταν ο συγκεκριμένος Μουχτάρ ούτε πότε έζησε. Δεν υπάρχει καμία επίσημη καταγραφή σε ποιον ανήκε το σπίτι ούτε και πότε έζησε στον αιτωλικό αυτό Πύργο.
Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι σε όλο τον 19ο αιώνα η περιοχή ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Προυσού. Ίσως αυτήν την περίοδο ο πύργος να ήταν ακόμα σε χρήση. Το μοναστήρι αγόρασε τη γη από τον προεστό της Ευρυτανίας Χατζόπουλο στον οποίο το είχε χαρίσει ο Αλή πασάς στις αρχές του 19ου αιώνα μετά το βίαιο θάνατο του προηγούμενου (Τούρκου) ιδιοκτήτη. Η Αιτωλοακαρνανία δεν ανήκε στην επικράτεια του Αλή πασά, ήταν όμως στην σφαίρα επιρροής του.
Το 1929 το μεγαλύτερο μέρος του μετοχίου απαλλοτριώθηκε. Ο πύργος του Μουχτάρ έμεινε εκτός ιδιοκτησίας μοναστηριού και μάλλον σήμερα δεν ανήκει σε κανέναν.
Γύρω από το όνομά του όμως τυλίγεται ένας μύθος που μεταφέρεται εδώ και χρόνια από στόμα σε στόμα. Θα τον ακούσεις και εσύ σίγουρα αν βρεθείς ποτέ εκεί. Ο Πύργος του Μουχτάρ έχει τη δική του ιστορία που μπλέκεται με τον μύθο, τους θησαυρούς και μια ωραία Ελένη…
Σύμφωνα με μια τοπική αφήγηση, ο πύργος ανήκε στον γιο του Αλή πασά Μουχτάρ που υποτίθεται πως έζησε εκεί για κάποια περίοδο. Η εκδοχή αυτή συνοδεύεται και από θρύλους με κρυμμένους θησαυρούς και με κάποια ωραία Ελένη που αναγκάστηκε να γίνει ερωμένη του Μουχτάρ. Όταν ο Μουχτάρ σκοτώθηκε, λέει ο θρύλος, η Ελένη ανακάλυψε το θησαυρό του και τον έδωσε για τον αγώνα ενώ δώρισε τη Μουχταρίνα στη μονή Προυσού. Σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή του θρύλου, τον πύργο δώρισε στη μονή Προυσού ο ίδιος ο Μουχτάρ επειδή το είχε κάνει τάμα (!).
Είναι αλήθεια ότι ο Αλή πασάς γύρω στο 1800 είχε δώσει στο γιο του Μουχτάρ το Σαντζάκι της Ναυπάκτου στο οποίο υπαγόταν η περιοχή της Μουχτάρινας. Όμως ο Μουχτάρ δεν είχε κανένα λόγο να αράξει στο μέρος αυτό. Θα ήταν πολύ δύσκολο για κάποιον όπως αυτός με υψηλά αξιώματα και υποχρεώσεις στην αυλή του πατέρα του και ευρισκόμενος συχνά σε πόλεμο υπερασπιζόμενος και επεκτείνοντας τις κτήσεις του πασαλικίου. Επιπλέον, δεν υπάρχει καμιά ιστορική απόδειξη ότι ο Μουχτάρ ήταν ποτέ ιδιοκτήτης της περιοχής. Αντίθετα, είναι εξακριβωμένη η ιστορία της μεταβίβασης από τον Αλή πασά στον Χατζόπουλο και από εκείνον στο μοναστήρι του Προυσού.
Το πιο πιθανό είναι ότι κάποιος ευφάνταστος ντόπιος ορμώμενος από την ονομασία «Μουχταρίνα», επινόησε την ιστορία με τον Μουχτάρ το γιο του Αλή πασά ο οποίος υπήρξε διασημότης στην εποχή του ως γιος του Αλή πασά και ως ο πρωταγωνιστής της θρυλικής ιστορίας με την κυρά Φροσύνη.
Σύμφωνα με μια άλλη τοπική προφορική παράδοση, ο πύργος κάηκε στα Ορλωφικά (1770) και ο Τούρκος ιδιοκτήτης του σκοτώθηκε τότε από τους επαναστάτες. Η εκδοχή αυτή είναι πιο ρεαλιστική και υπαινίσσεται ότι ο πύργος προϋπήρχε της εποχής του Αλή πασά. Ούτε αυτό όμως μπορεί να πιστοποιηθεί με βεβαιότητα.
Η μορφή του πύργου δεν μας δίνει στοιχεία για τη χρονολογία κατασκευής. Κάποια οχυρωματικά στοιχεία όπως η καταχύστρα μπορεί να σημαίνουν ότι χτίστηκε πριν τον 18ο αιώνα, αλλά από την άλλη είναι πιθανό τέτοια στοιχεία να χρησιμοποιήθηκαν για διακοσμητικούς λόγους αντιγράφοντας παλιότερους πύργους.
Άρα ο πιθανός χρόνος κατασκευής του πύργου δεν μπορεί να περιοριστεί ικανοποιητικά. Κυμαίνεται ανάμεσα στο τέλος του 17ου αιώνα (όταν σε όλη την Ελλάδα χτίστηκαν πολλοί οθωμανικοί πύργοι σε αγροτικές περιοχές) μέχρι τα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα. Το πιο πιθανό είναι να χτίστηκε πριν τα μέσα του 18ου αιώνα.
ΠΗΓΗ : kastrologos